KHỔ 85 KINH SÁM HỐI

 85. Kẻ tham lợi cột mai cột mối,

    Chuốt trau lời giả dối ngọt ngon.

        Dỗ dành rù quến gái non,

Làm hư hoại tiết cháu con nhà người.

 

1.   "Kẻ tham lợi cột mai cột mối"

o    Ý nghĩa: Câu này chỉ những người tham lam, chỉ chăm chú vào lợi ích cá nhân mà không quan tâm đến hậu quả của hành động. Họ dùng sự kết nối với người khác để đạt được mục đích riêng, thể hiện sự lợi dụng mối quan hệ vì lợi ích cá nhân.

o    Liên hệ với xã hội hiện nay: Trong xã hội hiện đại, "tham lợi" có thể được hiểu là những hành động lợi dụng tình cảm, danh tiếng, hoặc các mối quan hệ xã hội để thăng tiến, kiếm lợi. Trên mạng xã hội, nhiều người dễ dàng lôi kéo, lợi dụng lòng tin của người khác vì lợi ích cá nhân, ví dụ như việc sử dụng hình ảnh hoặc thông tin cá nhân của người khác để thăng tiến công việc, bán hàng, hay xây dựng thương hiệu.

2.   "Chuốt trau lời giả dối ngọt ngon"

o    Ý nghĩa: "Chuốt trau" ám chỉ việc sử dụng những lời nói dối một cách tinh vi và ngọt ngào để lừa gạt, làm cho người khác tin vào những điều không thật. Những lời nói này không có sự chân thành mà chỉ nhằm mục đích lợi dụng.

o    Liên hệ với xã hội hiện nay: Lời nói dối ngọt ngào vẫn luôn là công cụ của những người lợi dụng. Trong thế giới hiện nay, các kẻ lợi dụng có thể tạo ra những lời hứa hẹn ngọt ngào để dụ dỗ người khác, chẳng hạn như những lời hứa trong các mối quan hệ tình cảm, hứa hẹn công việc hoặc tiền bạc. Giới trẻ có thể dễ dàng bị thu hút bởi những lời đường mật này, mà không nhận ra rằng chúng có thể là những lời dối trá.

3.   "Dỗ dành rù quến gái non"

o    Ý nghĩa: Hình ảnh "gái non" ám chỉ những cô gái trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm sống, dễ bị lừa gạt. "Dỗ dành rù quến" nghĩa là dụ dỗ, thuyết phục một cách tinh vi, nhằm mục đích lợi dụng tình cảm của người khác.

o    Liên hệ với xã hội hiện nay: Trong thời đại số, việc dụ dỗ và lôi kéo những người trẻ dễ dàng hơn bao giờ hết. Những mối quan hệ tình cảm được bắt đầu qua mạng xã hội, nơi mà sự thật có thể bị che giấu hoặc biến tướng, tạo ra một thế giới ảo đầy lừa dối. Giới trẻ, đặc biệt là những người chưa có nhiều kinh nghiệm, rất dễ bị tác động bởi những lời lẽ ngọt ngào và lôi cuốn này. Những kẻ lợi dụng sẽ tìm cách tạo dựng lòng tin, rồi sau đó khai thác người trẻ về mặt tình cảm hoặc tài chính.

4.   "Làm hư hoại tiết cháu con nhà người"

o    Ý nghĩa: Câu này chỉ ra rằng hậu quả của những hành động lợi dụng không chỉ ảnh hưởng đến người bị lừa mà còn làm tổn hại đến danh dự, phẩm hạnh của gia đình và cộng đồng. "Tiết cháu con nhà người" ở đây là ám chỉ gia đình và dòng tộc, cho thấy tác động của những hành vi sai trái này không chỉ cá nhân mà còn rộng lớn hơn, gây ảnh hưởng lâu dài.

o    Liên hệ với xã hội hiện nay: Khi giới trẻ bị lôi kéo vào các mối quan hệ không lành mạnh, hậu quả không chỉ là tổn thương cá nhân mà còn ảnh hưởng đến gia đình và cộng đồng. Trong các mối quan hệ tình cảm lừa dối, có thể gây rạn nứt trong gia đình, làm mất đi lòng tin và phẩm hạnh. Hành động này không chỉ ảnh hưởng đến bản thân người trẻ mà còn đến sự uy tín của gia đình, ảnh hưởng đến các giá trị đạo đức xã hội.

Ứng dụng thực tế đối với giới trẻ hiện nay:

Giới trẻ ngày nay, đặc biệt là trên các nền tảng mạng xã hội, có thể dễ dàng tiếp xúc với những người không thành thật, những người sử dụng lời nói ngọt ngào để lừa dối và lợi dụng. Việc nhận diện và phân biệt giữa lời nói chân thành và lời nói dối rất quan trọng.

o    Giải pháp: Giới trẻ cần học cách nhận diện những dấu hiệu của lời nói dối, đặc biệt là trong các mối quan hệ tình cảm và bạn bè. Việc tham gia các lớp học về kỹ năng giao tiếp, nhận thức và phòng tránh lừa đảo trên mạng là một cách tốt để giúp họ có khả năng bảo vệ bản thân.

Việc giữ gìn phẩm hạnh và đạo đức cá nhân rất quan trọng, đặc biệt là khi giới trẻ dễ dàng bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh. Những giá trị này không chỉ giúp họ tránh bị lợi dụng mà còn giúp họ xây dựng mối quan hệ bền vững và lành mạnh.

o    Giải pháp: Các chương trình giáo dục đạo đức, kỹ năng sống và nhận thức về mối quan hệ đúng đắn sẽ giúp giới trẻ tự bảo vệ bản thân khỏi những mối quan hệ lợi dụng. Các bậc phụ huynh và thầy cô cũng cần khuyến khích và chỉ dạy giới trẻ về tầm quan trọng của việc giữ gìn giá trị đạo đức.

Giới trẻ cần học cách độc lập về tinh thần và tài chính để không bị phụ thuộc vào người khác. Khi có sự độc lập, họ sẽ dễ dàng nhận ra khi nào mình bị lợi dụng và có thể đưa ra quyết định đúng đắn.

o    Giải pháp: Khuyến khích giới trẻ phát triển các kỹ năng sống độc lập, từ quản lý tài chính cá nhân cho đến xây dựng các mối quan hệ lành mạnh. Các khóa học về tự quản lý, lập kế hoạch cuộc sống và giáo dục về tài chính sẽ giúp giới trẻ có thể tự quyết định cuộc sống của mình mà không bị lôi kéo bởi những lời mời gọi hấp dẫn từ những kẻ có ý đồ xấu.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp giới trẻ tránh bị lợi dụng là xây dựng các mối quan hệ dựa trên sự tôn trọng và trung thực. Điều này sẽ giúp họ phát triển và trưởng thành trong một môi trường an toàn và lành mạnh.

o    Giải pháp: Cần giáo dục giới trẻ về cách xây dựng mối quan hệ tình cảm và bạn bè lành mạnh, tôn trọng lẫn nhau và dựa trên sự chân thành. Mối quan hệ như vậy sẽ giúp họ có thể nhận diện và tránh xa những mối quan hệ không lành mạnh.

Bài kinh này đưa ra một lời cảnh tỉnh về những hành động lợi dụng, dụ dỗ và lừa gạt, đặc biệt là trong các mối quan hệ giữa những người trẻ. Những hành vi này không chỉ gây tổn thương cá nhân mà còn ảnh hưởng đến gia đình và cộng đồng. Việc nhận thức về những hành vi này và xây dựng một nền tảng đạo đức vững vàng sẽ giúp giới trẻ tránh được sự lừa gạt, phát triển bản thân và tạo ra những mối quan hệ lành mạnh, bền vững.