Nhơn thất mùa, bế vựa gắt
gao.
Chờ khi lúa
phát giá cao,
Khai ra bán mắc, Trời nào dung cho.
- “Chớ hiểm độc, dạ lang lần lựa”: Cảnh báo về việc hành động
với lòng hiểm độc, giống như con lang (loài thú dữ), khi người ta chỉ chăm
chăm lợi dụng hoàn cảnh khó khăn của người khác để kiếm lời.
- “Nhơn thất mùa, bế vựa gắt gao”: Khi mùa màng thất bát, người
dân đang gặp khó khăn, nhưng người sở hữu kho lúa lại không chia sẻ mà chỉ
cất giữ chờ giá lên. Đây là hành vi ích kỷ, không có lòng từ bi với người
khác.
- “Chờ khi lúa phát giá cao, khai
ra bán mắc”: Đây
là hành vi trục lợi trên sự khan hiếm, khi giá trị lúa tăng cao do thiếu
hụt, người sở hữu sẽ bán với giá cao ngất, chỉ nhằm thu lợi mà không quan
tâm đến sự thiếu thốn của người khác.
- “Trời nào dung cho”: Câu này nhấn mạnh rằng hành
vi này không được Trời (hoặc lẽ công bằng) chấp nhận. Những người làm việc
ích kỷ, không có đạo đức sẽ không thể nhận được phúc lành từ vũ trụ.
Trong thế giới hiện đại, những hành vi như trong bài Kinh này vẫn tồn tại và thậm chí được làm tinh vi hơn nhờ vào công nghệ và sự phát triển của thị trường. Cụ thể, chúng ta có thể thấy:
1. Thị trường chứng khoán và tài chính: Một trong những ví dụ rõ ràng nhất
là hành vi thao túng giá cổ phiếu, lợi dụng thông tin nội bộ hoặc các biến động
thị trường để kiếm lợi. Việc chờ đợi cơ hội "vụ mùa thất bát" để bán
tài sản hoặc cổ phiếu khi giá lên cao là hình thức trục lợi phổ biến.
2. Kinh doanh không đạo đức: Trong kinh doanh, đặc biệt là ngành
thực phẩm, y tế hay công nghệ, có nhiều công ty lợi dụng sự thiếu hiểu biết
hoặc khó khăn của người tiêu dùng để bán sản phẩm với giá cao, thậm chí là sản
phẩm kém chất lượng. Điều này đi ngược lại với nguyên tắc đạo đức trong kinh
doanh mà Đạo Cao Đài tôn vinh.
3. Lợi dụng tình huống khan hiếm: Trong những tình huống khẩn cấp như
thiên tai, dịch bệnh, hoặc các vấn đề xã hội, có những cá nhân hoặc tổ chức không
tham gia cứu giúp mà lại lợi dụng để thu lợi. Ví dụ, việc tăng giá khẩu trang
trong mùa dịch COVID-19 là một hành động trục lợi rõ ràng từ sự khan hiếm.
Ứng dụng
thực tế cho giới trẻ:
Giới trẻ
ngày nay có thể học được nhiều bài học từ bài Kinh này để áp dụng vào cuộc sống
và công việc. Bài học lớn nhất chính là không lợi dụng người khác để kiếm
lợi và xây dựng một nền tảng đạo đức vững chắc trong mọi hành động.
Dưới đây là một số ứng dụng thực tế:
1. Xây dựng sự nghiệp bằng chính phẩm
giá của mình: Trong công
việc, các bạn trẻ không nên tìm kiếm những cơ hội dễ dàng mà bỏ qua đạo đức.
Việc lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người khác hay trục lợi trong các tình
huống khó khăn có thể mang lại lợi ích trước mắt, nhưng sẽ gây tổn hại lâu dài
đến uy tín cá nhân. Thay vào đó, các bạn trẻ có thể xây dựng sự nghiệp bền vững
bằng những giá trị tích cực, như lòng trung thực, sự sáng tạo và cống hiến.
2. Sử dụng công nghệ và mạng xã hội có
trách nhiệm: Khi hoạt
động trên mạng xã hội hay trong các lĩnh vực liên quan đến công nghệ, các bạn
trẻ cần giữ vững đạo đức. Việc lợi dụng sự thiếu hiểu biết hoặc khai thác tâm
lý người dùng để bán hàng hoặc tạo ra các sản phẩm không có giá trị thực tế sẽ
không mang lại thành công lâu dài và sẽ gây hại cho cộng đồng.
3. Thực hành chia sẻ và đồng cảm: Giới trẻ có thể áp dụng tinh thần
này trong cuộc sống hàng ngày bằng cách tham gia vào các hoạt động tình nguyện,
giúp đỡ người khó khăn và chia sẻ những tài nguyên mình có. Hành động giúp đỡ
người khác không chỉ mang lại giá trị cho xã hội mà còn giúp bạn phát triển bản
thân, tạo dựng các mối quan hệ đáng quý.
4. Chọn lựa các cơ hội đúng đắn: Trong thế giới đầy cám dỗ ngày nay,
đặc biệt là với sự phát triển của nền kinh tế số, có rất nhiều cơ hội để kiếm
tiền nhanh chóng. Tuy nhiên, các bạn trẻ cần phải cẩn thận với những cơ hội
này. Hãy luôn nhớ rằng sự thành công lâu dài chỉ đến từ những công việc chân
chính, không phải từ những hành động lợi dụng người khác.
Bài học thực
hành cho giới trẻ:
- Hành động với đạo đức trong
công việc: Dù làm
việc trong môi trường nào, các bạn trẻ cũng cần luôn giữ gìn phẩm giá của
mình. Hãy nhớ rằng sự thành công không đến từ việc kiếm lợi một cách ích
kỷ hay thiếu công bằng.
- Chia sẻ và giúp đỡ cộng đồng: Trong các tình huống khó khăn,
hãy tìm cách giúp đỡ những người yếu thế thay vì chỉ tìm kiếm lợi ích cá
nhân. Điều này không chỉ giúp đỡ xã hội mà còn làm cho cuộc sống của bạn
trở nên ý nghĩa hơn.
- Lựa chọn các cơ hội bền vững: Chỉ lựa chọn những cơ hội mà
bạn tin rằng có giá trị lâu dài và mang lại lợi ích cho cộng đồng, không
vì lợi ích ngắn hạn mà làm tổn thương đến người khác.
Tổng kết: Khổ kinh71 của bài Kinh Cao Đài
nhắc nhở chúng ta về việc tránh xa hành vi ích kỷ, lợi dụng người khác trong
những lúc khó khăn để kiếm lợi. Trong thế giới hiện đại, bài học này vẫn vô
cùng giá trị và có thể áp dụng rộng rãi vào các lĩnh vực kinh doanh, công nghệ
và đời sống cá nhân. Giới trẻ, đặc biệt, có thể học cách hành động một cách có
trách nhiệm, giữ gìn đạo đức và xây dựng tương lai bền vững dựa trên những giá
trị tốt đẹp
