72. Ơn trợ giúp khá lo đền báo,
Giữ vẹn tròn nghĩa đạo với
đời.
Túng cùng
vay mượn của người,
Vui lòng tính trả vốn lời cho kham.
🔹1. Ơn trợ giúp khá lo đền báo
📖 Nghĩa đạo lý:
-
"Ơn" không chỉ là vật chất – mà bao gồm cả công ơn cha mẹ, thầy cô, bạn bè, người từng cưu mang, giúp đỡ ta trong lúc khó khăn, kể cả những người âm thầm giúp ta mà ta không biết.
-
"Khá lo đền báo" tức là không quên ơn, không lờ ơn, mà tự mình thấy cần phải trả, càng sớm càng tốt, bằng tất cả tấm lòng.
🌀 Liên hệ thực tế:
-
Trong đời sống số, người trẻ dễ vô tình xem sự giúp đỡ là điều hiển nhiên, hoặc thậm chí "quên mất" những ai đã từng hỗ trợ mình, từ người bạn thân nhắn tin an ủi, cho đến người sẵn lòng chia sẻ kiến thức.
-
Bài học này dạy: trân quý mọi điều tốt người khác dành cho mình – và thể hiện lòng biết ơn qua hành động: một lời cảm ơn, một sự giúp lại, một lần nhớ đến và tri ân.
🌱 Thực hành:
Viết xuống 3 người bạn từng giúp đỡ ta trong 1 năm qua – rồi làm một điều nhỏ nhưng ý nghĩa để tri ân họ.
🔹2. Giữ vẹn tròn nghĩa đạo với đời
📖 Nghĩa đạo lý:
-
"Nghĩa đạo" là sống đúng tình – đúng đạo. Không phải chỉ "giữ đạo trong chùa" mà còn sống tròn tình nghĩa trong đời thường: từ hiếu thảo với cha mẹ, trung thực trong làm ăn, đến nghĩa khí với bạn bè.
-
Câu này nhắc nhở người tu đừng xa rời đời sống xã hội, mà hãy ứng xử với đời bằng tinh thần đạo đức cao đẹp.
🌀 Liên hệ thực tế:
-
Trong thời đại đầy cạnh tranh, một số bạn trẻ dễ đánh mất “nghĩa” – vì lợi ích cá nhân, chạy theo thành công nhanh.
-
Nhưng sống có tình có nghĩa, sống quân tử, biết giữ chữ tín – chính là tạo nên uy tín, nhân cách vững bền – thứ mà AI hay công nghệ nào cũng không thay thế được.
🌱 Thực hành:
Giữ lời hứa nhỏ với bạn bè, đúng giờ khi hẹn, không mượn rồi quên, không im lặng khi ai cần sự thật – chính là giữ đạo giữa đời.
🔹3. Túng cùng vay mượn của người
📖 Nghĩa đạo lý:
-
Trong lúc khó khăn, việc đi vay là điều tự nhiên, nhưng phải vay trong tinh thần trung thực, biết rõ mình đang mượn gì, mượn để làm gì, và phải hoàn trả.
🌀 Liên hệ thực tế:
-
Có bạn trẻ vay tiền, vay lòng tin, vay sự giúp đỡ, rồi "mất hút", không nhắn lại, không giải thích. Việc này không chỉ khiến người khác đau lòng, mà còn tạo nhân xấu về sau, làm giảm phước báu và danh dự chính mình.
-
Ngoài ra, trong thế giới số, còn có vay chất xám, vay nội dung, vay ý tưởng – mà không ghi nguồn, không xin phép. Điều này cũng là vay mượn vô minh, gây tổn phước.
🌱 Thực hành:
Khi mượn bất cứ gì – hãy để lại lời cảm ơn, và chủ động trả lại, không đợi người khác phải đòi.
🔹4. Vui lòng tính trả vốn lời cho kham
📖 Nghĩa đạo lý:
-
Không chỉ trả “vốn” mà còn “lời” – tức là trả đủ, có tâm, có lòng biết ơn. “Cho kham” nghĩa là sao cho đủ sức bên kia nhận lại, tức là có thể khiến người giúp ta cảm thấy xứng đáng khi từng giúp đỡ.
🌀 Liên hệ thực tế:
-
Trả ơn không chỉ là "trả lại vật chất" mà còn là nâng cao chính mình. Khi bạn trở thành người tử tế, vững vàng, thì người từng giúp bạn sẽ cảm thấy niềm vui trong lòng – đó là “lời” đẹp nhất bạn có thể trả.
-
Với người trẻ, “trả vốn lời cho kham” cũng là trưởng thành đúng nghĩa – biết đối diện hậu quả, sống có trách nhiệm, và biết làm cho người khác an lòng.
🌱 Thực hành:
Khi ai giúp bạn một lần – hãy giúp lại họ ba điều tốt đẹp khác trong tương lai, thậm chí là giúp người khác để lan tỏa phước lành ấy.
📌 Tổng kết khổ 72 – cho giới trẻ:
| Nội dung | Ứng dụng thiết thực |
|---|---|
| Ơn trợ giúp | Ghi nhớ ai từng nâng đỡ, không lờ ơn, biết tri ân bằng hành động |
| Giữ nghĩa đạo | Sống có tình nghĩa, giữ chữ tín, sống tử tế giữa đời |
| Vay mượn | Trung thực, không "mượn rồi quên", vay lòng tin phải giữ |
| Trả vốn lời | Trả lại bằng sự trưởng thành, tử tế và có trách nhiệm |
